БИР КУНИ...

Ўғлим Элёрбек тўрт-беш ёш бола пайти эди. Байрам арафасида: “Менга совға оберинг сизни табриклайман”, деб (бола экан-да) хархаша қиларди. Дадаси олган совғасини кўрсатиб мана шу иккимизнинг номимиздан, деса кўнмай ер тепиб йиғларди. Бирон хил матоми, рўмол ёки сочиқми қўлимга илинганини жавондан олиб берсам севиниб ўраб-чирмашга тушарди. Байрам куни эрталаб: “Мен сизни яхши кўраман, аяжон”, деб табриклаб, юрагимга қувонч улашарди. Эсимда 6 март куни эди. Одатича мендан совға сўрамаётгани учун ўғилчамга: “Ҳар доим мендан байрамлик сўрардинг, бу йил нега жимсан?”– дедим. У кемшик тишларини кўрсатиб жилмайиб, “мен катта бўбқолдим аяжон, мактабга борган бола ўзи совға олиши керак”, деди. Тушлиги учун берилган бир-икки сўм пулни совға олишга йиғиб қўйганини эшитиб, кўзимга ёш келди.

Эртаси куни ўғлимнинг ўқитувчиси ишхонамга қўнғироқ қилиб: ”Элёрбек катта танаффусдан сўнг қайтиб синф хонасига кирмади, ҳеч қаердан тополмаяпмиз”, деган хабарни айтганида юрагим қалқиб кетди. Дадаси билан хабарлашиб биримиз уйга, биримиз мактабга қараб чопдик. Уйдан ҳам, яқин қариндошларникидан ҳам тополмадик. Ҳамма оёққа турган, мен эса: “Менинг болам ақлли, албатта уйимизни топиб келади. Яккаю ёлғизимни Ўзи асрайди”, деб йиғлардим. Мактаб раҳбарлари, ўқитувчиси ҳам биз билан жони ҳалак бўларди. Устози янги келинчак эди. Унинг айтишича, икки кун олдин ўғлим унга: “Устоз, ялтироқ рўмолиз чиройли экан, мен ҳам аямга шунақасидан обераман, қатта сотади?” деб суриштирганмиш. Соддагина устози ҳам “район сентирида тижорат дўконларида тўлиб ётибди”, деган экан. Ҳартигул, шу гапини эслаганига шукур қилиб, район марказига йўл олдик. Ҳар бир дўкон эгасидан сўраб-суриштирдик.Уйимизга анча йўл бор. Қайси автобусга чиқиб уйга қайтишни билмаслиги аниқ эди. Жону жаҳоним қоронғу бўлиб кун қорая бошлаганда ҳам изи топилмасди. Ички ишларга хабар бериб, кўча дарвозаси олдида ҳолсизланиб ўтирсак, қулоғимга боламнинг овози чалинди. Не кўз билан кўрайки, кўча бошидан югуриб келарди. Қувонганимдан “дод” деб юбордим. Қўлидаги нарсани орқасига беркитарди. Унинг айтишича, боғчасига олиб борадиган автобусни таниб, унга чиқиб олган. Дўконларни айланиб ўқитувчиси ўрагани каби ялтироқ рўмолдан харид қилган. Икки бувисига ҳам қўшиб совға олган. Кейин яна ўша автобусни қайтишига чиқиб ўтирган-у, ухлаб қолган экан. Манзилига бориб қайтаётганда шофёр амаки уни кўриб уйғотиб, уйингни қандай танийсан, болакай, деса кааатта каналнинг ёнида қабристон бор, ўшатта тушсам танийман, деб уйимизни ўзи топиб келганмиш.

Болам омонлиги, ўз уйини таниб келгани учун минг шукрона қилганим билан юрагимни ваҳима, қўрқинч тарк этмасди. Туни билан алаҳсираб чиқдим. Иссиғим кўтарилди. Лабларимга учуқ тошиб, гапиришга ҳам ҳолим йўқ эди. Кўзимни очсам, бошимда ўғилчам мунғайиб ўтирган экан. Қўлида бирдона атиргул билан ялтироқ рўмол... Ие, нега ухламадинг, дам олиш куни-ку, деган саволимга: ”Ухламадим, аяжон, мен сизни ўрнингизга номоз ўқидим. Мени кечиргин, аямни хурсанд қиламан деб, касал қилиб қўйдим, аяжоним яхши бўлиб қолсин, деб Худодан сўрадим”, дея йиғлаб юборди..

Яхшиям байрамларимиз бор. Яхшилик– яхши-да! Боболар момоларга, болалар оналарига, акалар сингилларига яхшилик илинадиган, ҳолидан хабар олиб жонига жон бўладиган кунларга яна етдик.

Бу йил онам яна бир янги баҳорни қарши оляптилар. Юрагим, қалбим ўзимдан олдин йўлга чиққан. Онамнинг бағрига ошиқяпман. Баҳорлар билан қутлайман. Чиройли кўйлак тикдим, рўмол олиб бораман. Кейин... кейин барча дардларим ариб, баҳордан ҳам ёшариб кетаман...

Мунаввара Усмонова - "Саодат" журналининг Бош муҳаррири, Ўзбекистон Республикасида хизмат кўрсатган маданият ходими.

BIR KUNI

O‘g‘lim Elyorbek to‘rt-besh yosh bola payti edi. Bayram arafasida: “Menga sovg‘a obering sizni tabriklayman”, deb (bola ekan-da) xarxasha qilardi. Dadasi olgan sovg‘asini ko‘rsatib mana shu ikkimizning nomimizdan, desa ko‘nmay yer tepib yig‘lardi. Biron xil matomi, ro‘mol yoki sochiqmi qo‘limga ilinganini javondan olib bersam sevinib o‘rab-chirmashga tushardi. Bayram kuni ertalab: “Men sizni yaxshi ko‘raman, ayajon”, deb tabriklab, yuragimga quvonch ulashardi. Esimda 6 mart kuni edi. Odaticha mendan sovg‘a so‘ramayotgani uchun o‘g‘ilchamga: “Har doim mendan bayramlik so‘rarding, bu yil nega jimsan?”– dedim. U kemshik tishlarini ko‘rsatib jilmayib, “men katta bo‘bqoldim ayajon, maktabga borgan bola o‘zi sovg‘a olishi kerak”, dedi. Tushligi uchun berilgan bir-ikki so‘m pulni sovg‘a olishga yig‘ib qo‘yganini eshitib, ko‘zimga yosh keldi.
Ertasi kuni o‘g‘limning o‘qituvchisi ishxonamga qo‘ng‘iroq qilib: ”Elyorbek katta tanaffusdan so‘ng qaytib sinf xonasiga kirmadi, hech qayerdan topolmayapmiz”, degan xabarni aytganida yuragim qalqib ketdi. Dadasi bilan xabarlashib birimiz uyga, birimiz maktabga qarab chopdik. Uydan ham, yaqin qarindoshlarnikidan ham topolmadik. Hamma oyoqqa turgan, men esa: “Mening bolam aqlli, albatta uyimizni topib keladi. Yakkayu yolg‘izimni O‘zi asraydi”, deb yig‘lardim. Maktab rahbarlari, o‘qituvchisi ham biz bilan joni halak bo‘lardi. Ustozi yangi kelinchak edi. Uning aytishicha, ikki kun oldin o‘g‘lim unga: “Ustoz, yaltiroq ro‘moliz chiroyli ekan, men ham ayamga shunaqasidan oberaman, qatta sotadi?” deb surishtirganmish. Soddagina ustozi ham “rayon sentirida tijorat do‘konlarida to‘lib yotibdi”, degan ekan. Hartigul, shu gapini eslaganiga shukur qilib, rayon markaziga yo‘l oldik. Har bir do‘kon egasidan so‘rab-surishtirdik.Uyimizga ancha yo‘l bor. Qaysi avtobusga chiqib uyga qaytishni bilmasligi aniq edi. Jonu jahonim qorong‘u bo‘lib kun qoraya boshlaganda ham izi topilmasdi. Ichki ishlarga xabar berib, ko‘cha darvozasi oldida holsizlanib o‘tirsak, qulog‘imga bolamning ovozi chalindi. Ne ko‘z bilan ko‘rayki, ko‘cha boshidan yugurib kelardi. Quvonganimdan “dod” deb yubordim. Qo‘lidagi narsani orqasiga berkitardi. Uning aytishicha, bog‘chasiga olib boradigan avtobusni tanib, unga chiqib olgan. Do‘konlarni aylanib o‘qituvchisi o‘ragani kabi yaltiroq ro‘moldan xarid qilgan. Ikki buvisiga ham qo‘shib sovg‘a olgan. Keyin yana o‘sha avtobusni qaytishiga chiqib o‘tirgan-u, uxlab qolgan ekan. Manziliga borib qaytayotganda shofyor amaki uni ko‘rib uyg‘otib, uyingni qanday taniysan, bolakay, desa kaaatta kanalning yonida qabriston bor, o‘shatta tushsam taniyman, deb uyimizni o‘zi topib kelganmish.
Bolam omonligi, o‘z uyini tanib kelgani uchun ming shukrona qilganim bilan yuragimni vahima, qo‘rqinch tark etmasdi. Tuni bilan alahsirab chiqdim. Issig‘im ko‘tarildi. Lablarimga uchuq toshib, gapirishga ham holim yo‘q edi. Ko‘zimni ochsam, boshimda o‘g‘ilcham mung‘ayib o‘tirgan ekan. Qo‘lida birdona atirgul bilan yaltiroq ro‘mol... Iye, nega uxlamading, dam olish kuni-ku, degan savolimga: ”Uxlamadim, ayajon, men sizni o‘rningizga nomoz o‘qidim. Meni kechirgin, ayamni xursand qilaman deb, kasal qilib qo‘ydim, ayajonim yaxshi bo‘lib qolsin, deb Xudodan so‘radim”, deya yig‘lab yubordi..
Yaxshiyam bayramlarimiz bor. Yaxshilik– yaxshi-da! Bobolar momolarga, bolalar onalariga, akalar singillariga yaxshilik ilinadigan, holidan xabar olib joniga jon bo‘ladigan kunlarga yana yetdik.
Bu yil onam yana bir yangi bahorni qarshi olyaptilar. Yuragim, qalbim o‘zimdan oldin yo‘lga chiqqan. Onamning bag‘riga oshiqyapman. Bahorlar bilan qutlayman. Chiroyli ko‘ylak tikdim, ro‘mol olib boraman. Keyin... keyin barcha dardlarim arib, bahordan ham yosharib ketaman...

Munavvara Usmonova - "Saodat" jurnalining Bosh muharriri, O‘zbekiston Respublikasida xizmat ko‘rsatgan madaniyat xodimi.