УСТОЗ – МИЛЛАТ КЕЛАЖАГИ

УСТОЗ – МИЛЛАТ КЕЛАЖАГИ

Ўзбекистон Халқ таълими аълочиси, таниқли адабиётшунос олим, “Дўстлик” ордени соҳиби Омонулла Мадаев мана қарийб 57 йилдирки “муаллим”, “мураббий”, “устоз” деган унвонни шараф билан оқлаб келмоқдалар. Омонулла устоз нафақат ибратли олим ва педагог, халқ оғзаки ижодининг чинакам фидойиси, яъни фольклоршунос олим. У киши телевидениеда болалар учун мўлжалланган дастурларда бир неча достонларни мароқ билан ҳикоя қилиб берадилар. Шуни фахр билан айтишимиз мумкинки, домланинг бирорта шогирдлари йўқки, “Алпомиш” достонини ёд олмаган бўлсин. Устоз кўп йилдан бери турли олий ўқув юртларида, лицей ва коллежларда, ўрта мактабларда халқ оғзаки ижодидан дарс бериб келадилар. Учрашувларда Наврўз байрами тарихи, Алишер Навоий, Заҳириддин Муҳаммад Бобур ҳаёти ва ижоди, ўзбек тилига Давлат мақомини берилиши ҳақида суҳбатлар ўтказадилар.

БЕРКИТИЛГАН “ҚОРА ХАТ”

Мен 1942 йилнинг 20 майида Тошкент шаҳрида туғилганман. Дунёга келишимга уч кун қолганида отам Аҳмадали Мадаевдан “қора хат” келган экан. Почтачидан хатни бувим олган ва бу ҳақида ҳеч кимга ҳеч нима демай дардини ичига ютган. Отамнинг ҳалок бўлгани ҳақидаги хабар қанчалик оғир бўлмасин, ўзини қўлга олиб онамга буни съездирмаган. Мен туғилганимдан сўнг, атак-чечак қадам ташлай бошлаганимдагина бувим онамга “қора хат”ни кўрсатган экан. Онам ва менинг соғлиғимни ўйлаб шундай йўл тутган бувим нақадар иродали, сабр-бардошли, меҳрибон инсон бўлган эканлар-а!

Кейинчалик тақдир тақозоси билан онам Азиза Исомиддин қизи чорсулик Мирзаканъон Акбар ўғлига турмушга чиқдилар. Улар эллик йилдан ортиқ бирга ҳаёт кечиришди. Шу вақт мобайнида уйда бирор марта жанжал бўлганини эслолмайман. Кейинги дадам мени чертиш у ёқда турсин, бирон марта уришмаганлар. Ёшлигимдан менга сизлаб мурожаат қилардилар. Ҳаддан ташқари шўхлик қилсам ёки устозларим шикоят қилишса, фақатгина “Яхши иш бўлмабди-да”, деб қўярдилар...

1947 йили дадамни Бекобод металлургия заводига қарашли катта қишлоқ хўжалигига бошлиқ қилиб тайинлашди. Биз Бекободга кўчиб бордик. Мен уйимиз яқинидаги 1-мактабнинг 1-синфига қатнай бошладим. Аммо кўп ўтмай катта ерга пахта экиб, сув танқислиги сабабли ҳосил ололмагани учун дадамни узоқ муддатга қамаб юборишди. Биз онам билан Тошкентга қайтиб келдик ва мен 82-мактабда ўқишимни давом эттирдим.

1950 йилнинг ёз кунларидан бирида тоғам Анвар Ҳожиаҳмедов “Сени бир ерга олиб бораман. Яхшилаб кийин”, деб қолдилар. Шимимни кўрпа тагига қўйиб “дазмолладим”. Оқ кўйлак ва кичкина, оқ брезент туфличамни кийдим. Ана қарабсизки бинойи йигитча бўлдим-қолдим. Тоғам билан трамвайга чиқиб бир неча бекатдан сўнг Бешёғочга тушдик. Озроқ пиёда юрганимиздан сўнг мусиқа асбобларининг овози келаётган бинога кирдик. Бир рус аёли қўлидаги қаламни столга турли усулда уриб, мени синовдан ўтказди. Шу билан мен Р. М. Глиэр номидаги мусиқа мактабига, ғижжак синфига қабул қилиндим. Устозим Абдусамад Илёсовдан сабоқ ола бошладим. Шундай қилиб бир вақтнинг ўзида иккита мактабда таълим олардим. Тўғрисини айтсам, мусиқадан олган сабоқларим кейинги ҳаётимда жуда асқотди...

ҚОЧОҚ “РОБИНЗО КРУЗО”

Ёшлигимда Даниэл Дефонинг “Робинзон Крузо” асарини мириқиб ўқиганман. Асар таъсирига шунчалик берилиб кетганимдан ўртоғим Адҳамжон Қосимов билан уйдан қочишни режалаштирдим. Онамдан яширинча бир дунё қотган нон тўпладим. Кейин трамвайга ўтириб вокзалга йўл олдик. Бир кун қаерга борсак экан, дея тентираб юрдик. Ёнимизда пулимиз кам. Ахийри нима қилишни билмай, ўйлаб-ўйлаб, бу ишимиздан фойда чиқмаслигини билиб уйга қайтдик. Уйга келсам тўполон. Ҳамма мени қидиришга жалб қилинган. Ҳаттоки милиция ходимлари ҳам шу ерда экан. Онам мени кўришлари билан йиғлаб юбордилар ва жаҳл билан роса калтакладилар. Ўшанда ҳам дадам қаттиқ гапирмадилар. Фақатгина “Ҳаммани роса хавотирга қўйдингиз”, дедилар...

Жуда шўх бола бўлганман. Синфда қизларнинг сочи бир-бирига боғланиб қолса, кимнингдир китоби ёки сумкаси йўқолиб қолса, “Омо-о-о-он”, деб бақиришарди. Лекин ҳеч бирида менга нисбатан ғазаб, аччиқланиш бўлган эмас. Сабаби, синфда энг кичкина ўқувчи ўзим эдим. Уруш туфайли синфдан-синфга қолган, мактабга бора олмаганлар билан ўқирдим. Синфдошларим мендан 3-4, айримлари 7-8 ёш катта эди. Шунинг учун бўлса керак, доимо мени укасидек кўришарди. Синфда ҳам, уйда ҳам эрка эдим. Ҳозир ҳам синфдошларим билан кўришиб қолсак, мени ҳали-ҳамон “укажон”, деб эркалашади.

9-синфда ўқиган пайтимда чизмачилик дарси бўларди. Уч ойда чизмачиликдан тўртта ўқитувчи кирган. Синф бўйича навбат билан учта чизма чизар эдик. Фамилиямиз эълон қилинса, тайёр ишни ўқитувчига кўрсатаверар эдик. Натижада, битта чизма ўқитувчига ўн марта кўрсатиларди. Аммо ҳар хил баҳо олардик. Баҳодан ранжимасдик ҳам. Шунинг учун бўлса керак, чизмачилик дарси шовқин-сурон билан ўтарди. Бирдан Миршоҳид ака Рихсиев деган ўқитувчи кирди. Ўқувчиларни кўздан кечириб чиққач, босиқлик ва ўзига хос салобат билан жиддий оҳангда “Бугун айлана чизамиз. Циркульсиз”, деб доска қаршисида туриб бўр билан қўлини бир айлантирганди, айлана ҳосил бўлди. Доскадаги чизги шу қадар аниқ эдики, ярим синф ўрнидан туриб кетди. Ўқитувчимиз қайси шаклни чизмасин, ҳеч қандай ўқув қуроли ишлатмас эди. Ўша кундан бутун синф ўқувчилари ўзгарди. Ҳамма тартибли, интизомли, дарс вақтида синф сув қуйгандек жим-жит, ўқувчилар циркульсиз айлана чизиш билан банд бўларди.

Онам мактабда адабиёт фанидан сабоқ берардилар. Дарсга шундай мукаммал, пухта тайёрланардиларки, китобга умуман қарамасдан, шоир ва ёзувчиларнинг асарларини ёддан айтиб берардилар. Ва дарсда қайси ижодкорнинг ҳаёти ва ижоди ўтилса, албатта, ўша инсоннинг ўзи таклиф қилинарди. Жонли тарзда олиб борилган бундай дарслар бошқа фан ўқитувчиларида ҳам қизиқиш уйғотарди. Онамнинг ҳар бир машғулоти “очиқ дарс”дек ўтарди... Умрим давомида онамга, чизмачилик ўқитувчим Миршоҳид акага ҳавас қилиб, шулардек устоз, мураббий бўлишга интилдим.

ОЙНАНИНГ “ЁРДАМИ”

Умримнинг ярим асридан кўпроғи ўқувчилар, талабалар билан ўтди. “Муаллим”, “мураббий”, “устоз” деган унвонга эришиш, муяссар бўлишнинг заҳмати ҳам оғир...

Биринчи марта синфга кириш, биринчи марта ўқувчилар билан муомала қилиш осон эмас. Ҳар қанча ўзингизга ишонган бўлсангиз ҳам ички ҳаяжон, руҳий тўсиқ халақит бериб туради. 1958 йили 82-мактабни тамомлаб, Ўрта Осиё Давлат университетининг (Ҳозирги ЎзМУ) шарқ тиллари факультетига ўқиш учун ҳужжат топширдим. Бироқ биринчи ҳаракатим муваффақиятсиз чиқди. Ўқишга киролмагач 1-мактаб-интернатда, 40-ўрта мактабда мусиқадан дарс бера бошладим. Келгуси йили эса давлат томонидан мактабни тугатган ўқувчилар 2 йил меҳнат фаолиятига эга бўлмаса, олий ўқув юртига ҳужжат топшириши ман этилганди. Шунда мен вақтни ўтказмаслик учун филология факультетининг кечки рус журналистика бўлимига имтиҳон топшириб, ўқишга қабул қилиндим. Чунки кечки бўлимга 2 йиллик меҳнат фаолияти бўлмаса ҳам қабул қилинар эди. Ўқишда биринчи марта семинарда жавоб беришга чиқиб, бошим айланиб йиқилганман. Назаримда, курсдошларим, ўқитувчи шифтда учиб юришганди. Ўша куни уйимга зўрға етиб борганман. Мактабда бирга ишлайдиган ўқитувчилар эртаси куни юз-қиёфамни кўриб, аҳволимни сўрашди. Нима гаплигини билишгач, ҳар куни кўзгуга қараб гапиришни ўргатишди. Муттасил рус тилида машқ қилиб, ойнадан фойдаланиб, вазиятдан чиқиб кетганман. Энди шогирдларим мендан маслаҳат сўрашса, албатта, аввало ойнага қараб гапириш усулини ўргатаман.

1984 йил. Ҳозирги ЎзМУнинг филология факультетида додсент бўлиб ишлардим. 100 га яқин талаба пахта теряпти. Шу пайт тепадан самолёт зув этиб учиб ўтди. Бутун дала ва талабаларнинг усти-боши сепилган дори билан қопланди. Худдики ерга қиров тушгандек. Дорининг ҳиди атрофни тутиб кетди. Нима қилишни билмай пахта даласидан болаларни олиб чиқдим. Қарасам, 3-4 та боланинг тоби қочиб, қайт қила бошлади. Худонинг бизга марҳаматидан айнан ўша куни учта катта идишда қатиқ кўтарган бир хола келиб қолди. Хурсанд бўлганимдан қатиқнинг ҳаммасини сотиб олдим ва болаларга ичирдим. Кейин мени кечқурун штабга чақиришди ва “Сени нима ҳаққинг бор, болаларни кимнинг рухсати билан даладан олиб кетдинг? Бунга керакли чора кўрилсин. Ишдан ҳайдаш масаласи кўтарилсин!”, дейишди. “Ахир, улар бўлғуси она, бўлғуси ота. Дори уларнинг соғлиғига ёмон таъсир қилади-ку. Нега болалар ишлаётган даланинг устидан дори сепишади?” дедим. “Энди бу ишдан ҳамма намуна олиб сабаб-бесабаб даладан болаларни олиб чиқиб кетаверишади”, дея анча музокарали мажлис ўтказишди. Ахийри уларга шундай дедим: “Мана шу бир кунлик белгиланган режани кейинги кунларга қўшиб тўлдириб берсак-чи?” Мени фақатгина шу шарт билан ишда олиб қолишди ва мен болаларга вазиятни тушунтирдим. Ишонасизми, талабалар мени ишдан бўшамаслигим учун кун ботса-да сидқидилдан, тинмай, хай-хайлашимга ҳам, бўлди, етар, дейишимга ҳам қарамай шахд билан пахта теришди... Пахта якунида режадан ортиқ пахта терганимиз учун бизнинг гуруҳ университет бўйича биринчи ўринни олди ва факультетга телевизор совға қилишди...

Мен ҳаётим давомида шунга бир неча бор амин бўлдимки, болаларга қанчалик меҳр кўрсатсангиз, улар сизга, албатта, муносиб жавоб қайтарар экан.

“Гулхан” журнали ўқувчиларига тилагим, бир-бирингизга меҳрли бўлинг. Мутолаа қилишдан тўхтаманг. Агар ўқувчи мактабни тугатгунга қадар китобхонга айланса, миллат яшайди. Ўқувчининг китобхон бўлиши учун, аввало, муаллим ҳам китобхон бўлиши керак.

Суҳбатдош Нилуфар ЖАББОРОВА

Манба: “Гулхан” журнали 2016 йил 11-сон.

***

USTOZ – MILLAT KELAJAGI

O‘zbekiston Xalq ta’limi a’lochisi, taniqli adabiyotshunos olim, “Do‘stlik” ordeni sohibi Omonulla Madayev mana qariyb 57 yildirki “muallim”, “murabbiy”, “ustoz” degan unvonni sharaf bilan oqlab kelmoqdalar. Omonulla ustoz nafaqat ibratli olim va pedagog, xalq og‘zaki ijodining chinakam fidoyisi, ya’ni folklorshunos olim. U kishi televideniyeda bolalar uchun mo‘ljallangan dasturlarda bir necha dostonlarni maroq bilan hikoya qilib beradilar. Shuni faxr bilan aytishimiz mumkinki, domlaning birorta shogirdlari yo‘qki, “Alpomish” dostonini yod olmagan bo‘lsin. Ustoz ko‘p yildan beri turli oliy o‘quv yurtlarida, litsey va kollejlarda, o‘rta maktablarda xalq og‘zaki ijodidan dars berib keladilar. Uchrashuvlarda Navro‘z bayrami tarixi, Alisher Navoiy, Zahiriddin Muhammad Bobur hayoti va ijodi, o‘zbek tiliga Davlat maqomini berilishi haqida suhbatlar o‘tkazadilar.

BERKITILGAN “QORA XAT”

Men 1942-yilning 20-mayida Toshkent shahrida tug‘ilganman. Dunyoga kelishimga uch kun qolganida otam Ahmadali Madayevdan “qora xat” kelgan ekan. Pochtachidan xatni buvim olgan va bu haqida hech kimga hech nima demay dardini ichiga yutgan. Otamning halok bo‘lgani haqidagi xabar qanchalik og‘ir bo‘lmasin, o‘zini qo‘lga olib onamga buni sezdirmagan. Men tug‘ilganimdan so‘ng, atak-chechak qadam tashlay boshlaganimdagina buvim onamga “qora xat”ni ko‘rsatgan ekan. Onam va mening sog‘lig‘imni o‘ylab shunday yo‘l tutgan buvim naqadar irodali, sabr-bardoshli, mehribon inson bo‘lgan ekanlar-a!

Keyinchalik taqdir taqozosi bilan onam Aziza Isomiddin qizi chorsulik Mirzakan’on Akbar o‘g‘liga turmushga chiqdilar. Ular ellik yildan ortiq birga hayot kechirishdi. Shu vaqt mobaynida uyda biror marta janjal bo‘lganini eslolmayman. Keyingi dadam meni chertish u yoqda tursin, biron marta urishmaganlar. Yoshligimdan menga sizlab murojaat qilardilar. Haddan tashqari sho‘xlik qilsam yoki ustozlarim shikoyat qilishsa, faqatgina “Yaxshi ish bo‘lmabdi-da”, deb qo‘yardilar...

1947-yili dadamni Bekobod metallurgiya zavodiga qarashli katta qishloq xo‘jaligiga boshliq qilib tayinlashdi. Biz Bekobodga ko‘chib bordik. Men uyimiz yaqinidagi 1-maktabning 1-sinfiga qatnay boshladim. Ammo ko‘p o‘tmay katta yerga paxta ekib, suv tanqisligi sababli hosil ololmagani uchun dadamni uzoq muddatga qamab yuborishdi. Biz onam bilan Toshkentga qaytib keldik va men 82-maktabda o‘qishimni davom ettirdim.

1950-yilning yoz kunlaridan birida tog‘am Anvar Hojiahmedov “Seni bir yerga olib boraman. Yaxshilab kiyin”, deb qoldilar. Shimimni ko‘rpa tagiga qo‘yib “dazmolladim”. Oq ko‘ylak va kichkina, oq brezent tuflichamni kiydim. Ana qarabsizki binoyi yigitcha bo‘ldim-qoldim. Tog‘am bilan tramvayga chiqib bir necha bekatdan so‘ng Beshyog‘ochga tushdik. Ozroq piyoda yurganimizdan so‘ng musiqa asboblarining ovozi kelayotgan binoga kirdik. Bir rus ayoli qo‘lidagi qalamni stolga turli usulda urib, meni sinovdan o‘tkazdi. Shu bilan men R. M. Glier nomidagi musiqa maktabiga, g‘ijjak sinfiga qabul qilindim. Ustozim Abdusamad Ilyosovdan saboq ola boshladim. Shunday qilib bir vaqtning o‘zida ikkita maktabda ta’lim olardim. To‘g‘risini aytsam, musiqadan olgan saboqlarim keyingi hayotimda juda asqotdi...

QOCHOQ “ROBINZO KRUZO”

Yoshligimda Daniel Defoning “Robinzon Kruzo” asarini miriqib o‘qiganman. Asar ta’siriga shunchalik berilib ketganimdan o‘rtog‘im Adhamjon Qosimov bilan uydan qochishni rejalashtirdim. Onamdan yashirincha bir dunyo qotgan non to‘pladim. Keyin tramvayga o‘tirib vokzalga yo‘l oldik. Bir kun qayerga borsak ekan, deya tentirab yurdik. Yonimizda pulimiz kam. Axiyri nima qilishni bilmay, o‘ylab-o‘ylab, bu ishimizdan foyda chiqmasligini bilib uyga qaytdik. Uyga kelsam to‘polon. Hamma meni qidirishga jalb qilingan. Hattoki militsiya xodimlari ham shu yerda ekan. Onam meni ko‘rishlari bilan yig‘lab yubordilar va jahl bilan rosa kaltakladilar. O‘shanda ham dadam qattiq gapirmadilar. Faqatgina “Hammani rosa xavotirga qo‘ydingiz”, dedilar...

Juda sho‘x bola bo‘lganman. Sinfda qizlarning sochi bir-biriga bog‘lanib qolsa, kimningdir kitobi yoki sumkasi yo‘qolib qolsa, “Omo-o-o-on”, deb baqirishardi. Lekin hech birida menga nisbatan g‘azab, achchiqlanish bo‘lgan emas. Sababi, sinfda eng kichkina o‘quvchi o‘zim edim. Urush tufayli sinfdan-sinfga qolgan, maktabga bora olmaganlar bilan o‘qirdim. Sinfdoshlarim mendan 3-4, ayrimlari 7-8 yosh katta edi. Shuning uchun bo‘lsa kerak, doimo meni ukasidek ko‘rishardi. Sinfda ham, uyda ham erka edim. Hozir ham sinfdoshlarim bilan ko‘rishib qolsak, meni hali-hamon “ukajon”, deb erkalashadi.

9-sinfda o‘qigan paytimda chizmachilik darsi bo‘lardi. Uch oyda chizmachilikdan to‘rtta o‘qituvchi kirgan. Sinf bo‘yicha navbat bilan uchta chizma chizar edik. Familiyamiz e’lon qilinsa, tayyor ishni o‘qituvchiga ko‘rsataverar edik. Natijada, bitta chizma o‘qituvchiga o‘n marta ko‘rsatilardi. Ammo har xil baho olardik. Bahodan ranjimasdik ham. Shuning uchun bo‘lsa kerak, chizmachilik darsi shovqin-suron bilan o‘tardi. Birdan Mirshohid aka Rixsiyev degan o‘qituvchi kirdi. O‘quvchilarni ko‘zdan kechirib chiqqach, bosiqlik va o‘ziga xos salobat bilan jiddiy ohangda “Bugun aylana chizamiz. Sirkulsiz”, deb doska qarshisida turib bo‘r bilan qo‘lini bir aylantirgandi, aylana hosil bo‘ldi. Doskadagi chizgi shu qadar aniq ediki, yarim sinf o‘rnidan turib ketdi. O‘qituvchimiz qaysi shaklni chizmasin, hech qanday o‘quv quroli ishlatmas edi. O‘sha kundan butun sinf o‘quvchilari o‘zgardi. Hamma tartibli, intizomli, dars vaqtida sinf suv quygandek jim-jit, o‘quvchilar sirkulsiz aylana chizish bilan band bo‘lardi.

Onam maktabda adabiyot fanidan saboq berardilar. Darsga shunday mukammal, puxta tayyorlanardilarki, kitobga umuman qaramasdan, shoir va yozuvchilarning asarlarini yoddan aytib berardilar. Va darsda qaysi ijodkorning hayoti va ijodi o‘tilsa, albatta, o‘sha insonning o‘zi taklif qilinardi. Jonli tarzda olib borilgan bunday darslar boshqa fan o‘qituvchilarida ham qiziqish uyg‘otardi. Onamning har bir mashg‘uloti “ochiq dars”dek o‘tardi... Umrim davomida onamga, chizmachilik o‘qituvchim Mirshohid akaga havas qilib, shulardek ustoz, murabbiy bo‘lishga intildim.

OYNANING “YORDAMI”

Umrimning yarim asridan ko‘prog‘i o‘quvchilar, talabalar bilan o‘tdi. “Muallim”, “murabbiy”, “ustoz” degan unvonga erishish, muyassar bo‘lishning zahmati ham og‘ir...

Birinchi marta sinfga kirish, birinchi marta o‘quvchilar bilan muomala qilish oson emas. Har qancha o‘zingizga ishongan bo‘lsangiz ham ichki hayajon, ruhiy to‘siq xalaqit berib turadi. 1958-yili 82-maktabni tamomlab, O‘rta Osiyo Davlat universitetining (Hozirgi O‘zMU) sharq tillari fakultetiga o‘qish uchun hujjat topshirdim. Biroq birinchi harakatim muvaffaqiyatsiz chiqdi. O‘qishga kirolmagach 1-maktab-internatda, 40-o‘rta maktabda musiqadan dars bera boshladim. Kelgusi yili esa davlat tomonidan maktabni tugatgan o‘quvchilar 2 yil mehnat faoliyatiga ega bo‘lmasa, oliy o‘quv yurtiga hujjat topshirishi man etilgandi. Shunda men vaqtni o‘tkazmaslik uchun filologiya fakultetining kechki rus jurnalistika bo‘limiga imtihon topshirib, o‘qishga qabul qilindim. Chunki kechki bo‘limga 2 yillik mehnat faoliyati bo‘lmasa ham qabul qilinar edi. O‘qishda birinchi marta seminarda javob berishga chiqib, boshim aylanib yiqilganman. Nazarimda, kursdoshlarim, o‘qituvchi shiftda uchib yurishgandi. O‘sha kuni uyimga zo‘rg‘a yetib borganman. Maktabda birga ishlaydigan o‘qituvchilar ertasi kuni yuz-qiyofamni ko‘rib, ahvolimni so‘rashdi. Nima gapligini bilishgach, har kuni ko‘zguga qarab gapirishni o‘rgatishdi. Muttasil rus tilida mashq qilib, oynadan foydalanib, vaziyatdan chiqib ketganman. Endi shogirdlarim mendan maslahat so‘rashsa, albatta, avvalo oynaga qarab gapirish usulini o‘rgataman.

1984-yil. Hozirgi O‘zMUning filologiya fakultetida dodsent bo‘lib ishlardim. 100 ga yaqin talaba paxta teryapti. Shu payt tepadan samolyot zuv etib uchib o‘tdi. Butun dala va talabalarning usti-boshi sepilgan dori bilan qoplandi. Xuddiki yerga qirov tushgandek. Dorining hidi atrofni tutib ketdi. Nima qilishni bilmay paxta dalasidan bolalarni olib chiqdim. Qarasam, 3-4 ta bolaning tobi qochib, qayt qila boshladi. Xudoning bizga marhamatidan aynan o‘sha kuni uchta katta idishda qatiq ko‘targan bir xola kelib qoldi. Xursand bo‘lganimdan qatiqning hammasini sotib oldim va bolalarga ichirdim. Keyin meni kechqurun shtabga chaqirishdi va “Seni nima haqqing bor, bolalarni kimning ruxsati bilan daladan olib ketding? Bunga kerakli chora ko‘rilsin. Ishdan haydash masalasi ko‘tarilsin!”, deyishdi. “Axir, ular bo‘lg‘usi ona, bo‘lg‘usi ota. Dori ularning sog‘lig‘iga yomon ta’sir qiladi-ku. Nega bolalar ishlayotgan dalaning ustidan dori sepishadi?” dedim. “Endi bu ishdan hamma namuna olib sabab-besabab daladan bolalarni olib chiqib ketaverishadi”, deya ancha muzokarali majlis o‘tkazishdi. Axiyri ularga shunday dedim: “Mana shu bir kunlik belgilangan rejani keyingi kunlarga qo‘shib to‘ldirib bersak-chi?” Meni faqatgina shu shart bilan ishda olib qolishdi va men bolalarga vaziyatni tushuntirdim. Ishonasizmi, talabalar meni ishdan bo‘shamasligim uchun kun botsa-da sidqidildan, tinmay, xay-xaylashimga ham, bo‘ldi, yetar, deyishimga ham qaramay shaxd bilan paxta terishdi... Paxta yakunida rejadan ortiq paxta terganimiz uchun bizning guruh universitet bo‘yicha birinchi o‘rinni oldi va fakultetga televizor sovg‘a qilishdi...

Men hayotim davomida shunga bir necha bor amin bo‘ldimki, bolalarga qanchalik mehr ko‘rsatsangiz, ular sizga, albatta, munosib javob qaytarar ekan.

“Gulxan” jurnali o‘quvchilariga tilagim, bir-biringizga mehrli bo‘ling. Mutolaa qilishdan to‘xtamang. Agar o‘quvchi maktabni tugatgunga qadar kitobxonga aylansa, millat yashaydi. O‘quvchining kitobxon bo‘lishi uchun, avvalo, muallim ham kitobxon bo‘lishi kerak.

Suhbatdosh Nilufar JABBOROVA

Manba: ''Gulxan'' jurnali 2016 yil 11-son.