САНЪАТДА ҚОБИЛ, ҚОДИР ВА НОДИР ШАХС

САНЪАТДА ҚОБИЛ, ҚОДИР ВА НОДИР ШАХС

Санъаткор ҳақида маълумот: Қобил Мўминович Умиров 1966 йилнинг 8 октябрь куни Тошкент вилоятида туғилган. У1993 йили Тошкент Театр ва рассомлик санъати институтининг "Мусиқали драма ва комедия" факультетини муваффақиятли битирган.

1995 йилдан бошлаб, Қобил Умиров Муқимий номидаги Ўзбекистон давлат мусиқали театрида ўз фаолиятини бошлаган. Ушбу театрда у ўзининг ижодий салоҳиятини тўлиқ намоён этиш имкониятига эга бўлди. Унинг ижоди кўплаб спектакллардаги турли хил образлар билан бойитилган.

Актёр “Суперқайнона”даги Йигит, “Қизи борнинг нози бор”даги Теша, “Гаровдаги муҳаббат”даги савдогар, “Муҳаббатим – қисматим”даги Холбек, “Алпомишнинг қайтиши”даги Фармон баковул, “Антиқа совчилар”даги Нормурод, “Фотима ва Зуҳра”даги Рамзиддин, “Сойибхўжа операцияси”даги Сойибхўжа, “Куёвлар конкурси”даги Валижон, “Тоҳир ва Зуҳра”даги Бохир каби етакчи роллари орқали томошабинларнинг эътиборини жалб этишга муваффақ бўлиб келмоқда.

Шу билан бирга, Қобил Умиров “Оталар сўзи – ақлнинг кўзи” ва “Кунларнинг бирида” каби қатор телетуркумларда ҳам самарали ижод қилиб келмоқда. Унинг ижодий фаолияти фильм ва телесериалларда ҳам давом этмоқда.

ТАБИАТ ТУҲФА ҚИЛГАН ИЛҲОМ ВА ИЛОҲИЙ ИНЪОМ

Қобил Умиров ижро этган роллари орқали санъат мухлисларининг эътибори ва эътирофини қозонган актёрлардан бири. Унинг спектакллардаги ижроси, образлари ва ҳар бир саҳна асарига ижодий ёндашуви кўплаб мухлисларни ўзига жалб қилади. Санъаткорнинг ҳар бир ролдаги чиқишлари, томошабинларга аниқ ва жўшқин ҳис-туйғуларни етказиш қобилияти билан ажралиб туради.

Қобил сўзи "Ўзбек тилининг изоҳли луғати"га кўра:

– Ҳар қандай ишга қобилияти, лаёқати бўлган; қобилиятли, лаёқатли;

– Сўзга кирадиган; ювош, мўмин;

– Муносиб, мос, кўнгилдагидек каби маъноларни англатади.

Қобил, шунингдек, эркаклар исми, деб ҳам изоҳ бериб ўтилган.

Демакки, бу сўз инсоннинг маълум бир соҳадаги қобилиятини, истеъдодини ёки ўзини намоён қилиш қобилиятини ифодалайди. Қобил исми жисмига мос — у ҳар қандай рольни санъат даражасига олиб чиқишга қобил ва қодир.

Қобил Умировнинг ижоди, айниқса, ўзининг томошабинларга кўрсатаётган қаҳрамонлари орқали инсоннинг ички олами, муҳаббат, нафрат ва ҳаётнинг мураккабликлари ҳақидаги тушунчаларни акс эттиради. Унинг қаҳрамонлари кўпинча ҳаётдаги ҳаққоний воқеалар ва вазиятларга асосланган бўлиб, мухлисларга улар билан яқиндан танишиш ва ҳис қилиш имконини беради.

Масалан, “Суперқайнона”даги Йигит образи ёшлар орасидаги муаммолар ва уларнинг оилавий муносабатларини ифодалайди. “Муҳаббатим – қисматим”даги Холбек эса муҳаббатнинг чиройи ва хасратларини ишонарли тарзда кўрсатиб бера олган. Қобил Умировнинг ҳар бир роли – томошабинларни ўйланишга, ҳис қилишга ва ўз ҳаётларини чуқур таҳлил қилишга мажбур қилади.

Унинг спектакллар ва фильмларидаги роллари, санъатнинг чиройи ва инсоннинг ҳис-туйғуларини аниқ ва равон намоён этади.

Қобил Умировнинг спектакллар ва кинофильмларидаги ижроси мухлислар учун доимо ёдда қоларли бўлиб, уларнинг санъатга бўлган муҳаббатини янада кучайтиради. Актёрнинг ижоди, ўзининг изланувчанлиги ва ролларининг таъсирчанлиги билан санъат мухлисларини илҳомлантиради.

Қобил Умировнинг санъат дунёсидаги ўрнига яна бир неча жиҳатдан эътибор қаратиш мумкин:

Қобил Умиров спектаклларда ва кинофильмларда ўзига хос ижро услубига эга. У саҳнада ва экранда қаҳрамонларнинг ички дунёси, ҳис-туйғулари ва ички курашларини ишонарли ва табиий тарзда намоён қила олади. Унинг ижро маҳорати томошабинларни сеҳрлаб қўяди.

Инсоний қиёфаларни акс эттириб, қиёфаси ва хатти-ҳаракатлари билан тасвирлай олиши билан эътиборни ўзига тортади. Актёрнинг ижоди инсонларнинг руҳий кечинмаларини чуқур таҳлил қилишга асосланади. У ўз қаҳрамонлари орқали одамларнинг ички сирларини, уларнинг ҳаётдаги изтироблари, қувончлари ва мураккаб ҳаёт йўлларини акс эттиради.

Қобил Умиров ўзбек миллий қадриятларини, урф-одатларини ҳамда миллий ғояларини ўзининг барча ролларида акс эттиради. Бу эса ўзбек санъатининг ривожланишига, миллий қадриятларнинг юксалишига ўз ҳиссасини қўшади.

Қобил Умиров узоқ йиллар давомидаги ижодий фаолиятини муваффақиятли ва изчил тарзда давом эттириб келмоқда. У саҳна санъатининг турли жанрлари — хоҳ драма, хоҳ комедия, хоҳ мелодрамада ўзининг маҳоратини намойиш этиб келмоқда. Бу эса уни ўзбек санъати, театр соҳасининг етук актёрларидан бири сифатида тан олинишини таъминлайди. Қўшиқларни авж пардада куйлай олиши унинг серқирра актёр эканлигини кўрсатади.

Хулоса ўрнида айтиш керакки, Қобил Умировнинг ижодий меҳнати ўзбек театр ва кино санъатини юксалтириш, миллий қадриятларни тараннум этиш ҳамда томошабинларда санъатга бўлган муҳаббатни оширишга хизмат қилиб, ўзбек маданиятининг ривожига муносиб ҳисса қўшиб келмоқда.

Музаффар МУҲАММАДНАЗАР – Ўзбекистон Театр Арбоблари уюшмаси аъзоси.