Бурсага саёҳат

БИР КУНИ...

Ўшанда умр йўлдошим билан Туркияга сафарга чиққан эдик. Саёҳат илинжида хушманзара Бурсага йўл олдик. Сайёҳлар орасида турли миллат вакиллари бор. Тил билмасак-да, дил билиб улар билан дўстлашиб олдик. Баланд-баланд тоғ манзаралари, минг йилни қоралаб бораётган улкан дарахт... Ҳамма- ҳаммаси кўнглимизга ҳузур бағишларди. Бир манзилга етиб пиёда кезиб юрган пайтимиз умр йўлдошим: “Қатламани иси келяпти, шу яқин ўртада кимдир қатлама пиширяпти-да, егим келди”, деб қолди. Маҳалла оралаб юра бошладик. Анжир, ёнғоқ дарахтлари кўплигидан пастак деворлардан ҳовлилар ичи кўринмаса-да, ўша таниш ва ёқимли таом иси таралаётган хонадон яқинида тўхтадик. Икки қанотли, бироз эскириб тоб ташлаган дарвоза қия очиқ турарди. Ёш боладек ичкарига мўраладим. Дарвоза ёнида омонатгина ўтириб товада нимадир пишириб куймаланаётган момога кўзим тушиб салом бердим. Менга кўзи тушиб негадир ҳайратланмади, келишимни билиб, кутиб тургандек мени ёнига чорлади. Биз кириб ўтирдик. Олисдан келганимиз, саёҳатимиз режаси боис бу манзилга келганимизни айтдик. Аслида таом иси чорлаб, келиб қолганимизни айтишга андиша қилдик. Момогина қувониб елкамни силади. Иссиқ қатламани ушатиб саватчага соларкан: “Ол болам, егин буни, ризқни Аллоҳ беради. Сизлар Худонинг меҳмони”, дер эди. Тўйиб қатлама едик, чой ичиб гурунглашдик. Шерикларимиз кутиб қолмасин, деб дуо қилиб йўлга чиқдик. Чўнтагидан бироз пул чиқариб дастурхон четига қўйган хўжайинимга норизо оҳангда шундай деди: “Болам, сен турк, мен ҳам турк. Отамиз, момомиз-да бир. Бу ҳам она, мен ҳам она. Ўзи келган меҳмон атойи Худо дейди, бизда ҳам. Сен мени дуо қилиб савобимни кўпайтириш ўрнига осмонга сочиб кетасанми. Дилимни ранжитиб кетасанми”, деди. Биз она-боладек кўзда ёш билан хайрлашдик. Ортимиздан кўчага чиқиб қўл силтаб турган момонинг сиймоси онамга ўхшаб кетди. Ортимга қайтдим. (Доим онам билан хайрлашганда икки-уч бор ортга қайтиб бағримга босаман.) Бағримга маҳкам босиб қартайган, хамир юқи қўлларидан ўпдим. Юзимни юзига босиб, “Онажон, биз яна келамиз, мен сизга андижонча жиззали патир ёпиб олиб келаман, кўришгунча”, дедим. “Кўришгунча шакарим”, деди меҳрибон момо жилмайиб...

Йўлда қайтар эканман кун-тун маҳкам берк турадиган уйимиз дарвозасини ўйлаб пешонамдан тер чиқди...

Мунаввара УСМОНОВА.

BURSA

O sırada eşim ile Türkiye'ye geziye gittik.

Gezi için güzel Bursa'ya yola çıktık.

Turistler arasında farklı milletlerden temsilciler var.

Dil bilmesek de birbirimizi kalple tanıdık ve arkadaş olduk. Yüksek dağ manzarası, bin yıldır kararan kocaman bir ağaç... Hepsi gönlümüze huzur getirdi. Bir varış noktasına ulaştığımızda yürürken eşim şöyle dedi: "Yufka kokusu geliyor, yakınlarda biri pişiriyor ve yiyesim geldi" diye söyledi. Mahalleyi gezmeye başladık. İncir ve ceviz ağaçlarının çokluğu nedeniyle alçak duvarlardan avluların içini göremesek de, yemeklerin tanış ve hoş kokusunun yayıldığı evin yakınında durduk. Hafifçe harap olan çift kanatlı bir kapı aralık duruyordu.

Küçük bir çocuk gibi sürünerek içeriye baktım .

Bir tavada yemek pişiren anneye baktım ve beni selamladı. Nedense beni gördüğünde şaşırmadı, geleceğimi biliyormuş gibi beni yanına davet etti.

Oturduk. Çok uzaklardan geldiğimizi ve buraya seyahat planımız nedeniyle geldiğimizi söyledik.

Buraya yemek kokusuyla geldiğimizi söylemeye utandik. Büyük anne mutlu bir şekilde omzumu sıvazladi.

Sıcak yufkayı tutup sepete koyarak, "Al çocuğum, ye bunu, Rızkı Allah verir" dedi. Sizler Allah'ın misafirlerisiniz." dedi. Doyduk, çay içerken iyi vakit geçirdik.

Ortaklarımızın beklememesi için dua ederek yola çıktık.

Cebinden para çıkarıp masanın kenarına koyan kocama huysuz bir sesle:

"Oğlum sen Türksün, ben de Türküm. Annemiz babamız aynı. Bu bir anne ve ben de bir anneyim.

Kendiliğinden gelen misafiri gönderen Allah'tır, bizde de öyle.

Bana dua ederek mükâfatımı artırmak yerine, onu göğe mi saçarsınız?

"Kalbimi mi inciteceksin?" Anne ve çocuk gibi gözlerimizde yaşlarla vedalaştık.

Sokakta arkamızdan el sallayan büyük anne siması, anneme benziyordu.

Geri gittim. (Annemle vedalaştığımda, her zaman geri dönüp kucağıma iki üç kez bastırırım.)

Bağrıma sıkıca bastırdığı eski, hırpalanmış ellerini öptüm. Yüzümü yüzüne bastırarak, "Anne yine geleceğiz, sana Andican'ın cizzali, etli ekmeğinde getireceğim, sonra görüşürüz" dedim.

"Görüşürüz şekerim" dedi sevgi dolu büyük anne de gülümseyerek...

Munavvara USMANOVA.

Tercüme Cihangir Nomozov.