БИР КУНИ...

Аввал айтганимдек, туғилиб ўсган ҳовлимизда каттакон ҳовуз бўларди. Куннинг иссиғида ҳам, совуғида ҳам онам бизни сув бўйига боришга қўймасди. Боиси уч ёшли акам ўша ҳовузга тушиб кетиб бетобланганча, қайта ўзига келмай, нобуд бўлган экан. Ўша ҳасратли кунлар ёд этилса, онамнинг кўзларига ёш келарди.

Бир куни қозиқдаги сигир-бузоқни етаклаб кетаётган дадамни кўриб: “Сигирни қаерга олиб кетяпсиз, дадаси”, деб сўрабди. Бозорга, сотишга олиб кетаётганини эшитган онам отамни қайтаришга уринибди. “Бир қошиқ оққа зор бўламиз-ку, болаларнинг ризқи қийилмайдими?” – деган сўровига:

– Бу сигир сути билан битта менинг оиламга кор бўлади, сотиб ўйлаган ишимни амалга оширсам, эл-юртнинг кунига ярайдиган бўлади, – деб йўлида давом этибди.

Мол сотилгач, колхоз гаражида яроқсиз ётган “Победа” русумли автомобилни сотиб олиб таъмирлатибди. Кейин узоқ масофадан сим тортиб келиб телефон ўрнатибди. Уй манзили, телефон рақами ва “Тез ёрдам” машинаси борлиги ҳақида саккиз кўчага хабар берибди.

Онамнинг айтишича, ўша пайтларда шаҳар марказига боришга бизнинг уйдагидан бошқа автоулов йўқ экан. Дадам бояқиш тунда кимдир чақириб келса кечикиб қолмай, деб этигини ечмай омонат ётиб турар экан. Ўн икки йил элга шундай холис хизмат қилган.

Мен улғайиб ақлим етганида:

– Дада, сизга нима зарур эди, кундузи ишлаб келиб яна туни билан касал ташиб юрган экансиз. Ўшанда биров раҳмат деганми? Одамларни рози қилиб бўлармиди, – дея савол бердим. Шунда дадам:

– Қизим, мен бу эзгу ишларни одамларнинг розилиги учун эмас, Аллоҳ ризолиги йўлида қилдим. Холис қилинган хайрли ишнинг ортидан миннат қилмаслик керак. Ҳозирги замон билан ўша даврларни таққослаб бўлмайди. Халқ оч эди, ночор эди. Оналар, гўдаклар ўлими кўп эди. Қизамиқ, чечак, безгакдан боласи ўлганларнинг фарёди билан уйғонардик. Бир яқин қариндошимиз тўққиз фарзандни дунёга келтирган, аммо биттасига эга бўлмаган. Ҳаммасини гўдаклик пайтидаёқ ерга берган. Фалокат бўлиб куйган, чала туғилган, йиқилиб қон йўқотган она-болаларнинг қанчасини ҳаёти сақланди. Ҳар банда Аллоҳнинг берган умри, ризқи билан яшайди, аммо кимдир сабаб дардига малҳам топади. Мени сабабчи қилган Эгамга қуллуқ. Қани эди мендан олдин ҳам кимдир “Тез ёрдам” билан касалхонага етказиб олиб борганида мунчоқдек ўғлим кўзи очиқ ерга кўмилмаган бўларди, – деди...

Мунаввара УСМОНОВА – Ўзбекистонда хизмат кўрсатган маданият ходими, "Саодат" журналининг бош муҳаррири.